امروزه دستگاه های تزریق پلاستیک طرفداران زیادی دارند و برای تولید قطعات بزرگ و کوچک پلاستیکی مانند سبد میوه، بطری و درب آن، جا ادویه و غیره استفاده می شوند. هرچند این دستگاه‌ها دارای مزایای زیادی هستند و با به کارگیری مجدد پلاستیک از ورود آن به چرخه طبیعت و آسیب به محیط زیست جلوگیری می کنند؛ اما کار با این دستگاه ها ریسک زیادی دارد. بهتر است برای پیشگیری از خسارات جانی و مالی نکات ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک را رعایت کنیم.
مقررات ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک
دستگاه تزریق پلاستیک دستگاهی است که ضایعات پلاستیک را در معرض حرارت زیاد قرار می دهد و آن را به پلاستیک مذاب و روان تبدیل می کند. سپس مواد مذاب را با فشار زیاد به داخل قالب مورد نظر ریخته و درب قالب را می بندد، پس از سرد شدن مواد آن را از داخل قالب بیرون می آورند و نهایتا محصول تولید شده، آماده است. این دستگاه همانطور که مزایای زیادی دارد دارای معایبی نیز می باشد که برای طول عمر بیشتر دستگاه و عدم خسارات جانی و مالی باید به آن ها توجه کرد.
اگر فرد تخصص و تجربه لازم در زمینه کار با دستگاه تزریق پلاستیک را داشته باشد، حتما از شیوه کار با تجهیزات ایمنی و ضروری دستگاه مطلع است. این تجهیزات جهت ایمن بودن افرادی که با دستگاه سروکار دارند بکار رفته و جزو اساسی برای کالاهای تولیدی هستند.
بنابراین غیر فعال کردن، چشم پوشی و یا تغییر تجهیزات و مقررات ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک به هیچ عنوان مجاز نیست.
در صورت درست کار نکردن و ایراد داشتن این تجهیزات باید دستورالعمل ایمنی کار با دستگاه تزریق پلاستیک را اجرا کرد که درادامه مقاله آن ها را با هم بررسی خواهیم کرد.
نکات ایمنی هنگام خرابی و عمل کرد نامناسب دستگاه تزریق پلاستیک عبارتند از:
-
فورا دستگاه را خاموش کنید.
-
کلید توقف اضطراری را فشار دهید.
-
جریان برق را قطع نمایید.
-
بعد از20 دقیقه سیستم خنک کننده آب را ببندید.
-
متخصص مربوطه را سریعا آگاه سازید.
-
و پس از شناسایی ایراد و برطرف نمودن آن مجددا دستگاه را روشن نمایید.
![نکات ایمنی کار با دستگاه تزریق پلاستیک]()
دستورالعمل ایمنی کار با دستگاه تزریق پلاستیک
هر دستگاهی که خریداری می شود، بر روی بدنه بیرونی آن پلاک هایی حاوی اطلاعات ایمنی و اخطارهای لازم جهت نحوه کار بر روی دستگاه درج شده است. حتما قبل از شروع کار با دستگاه تزریق پلاستیک، اطلاعات ثبت شده را به طور کامل مطالعه نمایید.
هنگامی که دستگاه روشن است از نزدیک کردن دست هایتان، به بازوه، گیره و تابلو برق آن خودداری کنید.
به دکمه و کلید های آن دست نزنید.
هنگام تزریق مواد مذاب به داخل قالب، دقت کنید عبور مواد از سر نازل به راحتی صورت بگیرد، اگر سر نازل گرفتگی داشته باشد، احتمال پاشیده شدن مواد مذاب به سرو صورت اپراتور بالا می رود.
پس از سرد شدن قالب، برای خروج محصول از داخل آن، دست هایتان را هرگز داخل قالب نبرید زیرا موجب آسیب قطع دست و انگشتان می شود.
قبل از اینکه مواد را داخل گازگیر دستگاه تزریق پلاستیک بریزید حتما اول گازگیر را خاموش نمایید.
پس از ریختن مواد درون قالب، از محکم بودن پیچ روی آن اطمینان حاصل نمایید، اگر پیچ میزان نباشد خطر افتادن قالب زیاد می شود.
حتما شلنگ و رابط‌های خروج و ورود آب را مرتب چک کنید و بست آنها را محکم نمایید زیرا ممکن است شلنگ از جای خود خارج شده و آب به داخل مدار برق دستگاه یا قالب نفوذ کند وبه دستگاه یا اپراتور آن صدمه بزند.
به طور مرتب سیم های دستگاه بخصوص سیم ارت آن را بررسی کنید. قطعی سیم ارت و معیوب شدن آن موجب ایجاد برق گرفتگی اپراتور شده و احتمال خسارات جانی را بالا می برد.
حوادث دستگاه تزریق پلاستیک
یکی از نکات ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک به زمانی مربوط می‌شود که دستگاه دچار حادثه شده است. در هر حادثه‌‌ای باید به صورت زیر عمل کنید:
تجزیه انفجاری
پی وی سی و پلی متیل اکسید و برخی دیگر از مواد پلاستیکی اگر به مدت طولانی در معرض حرارت قرار بگیرند گاز تولید می کنند، تجزیه شده و یا منفجر می شوند. با این حساب باید با استفاده از نازل هایی که از قالب جدا هستند، پروسس شوند تا گاز تحت فشار، بتواند خارج شود.
خروج بخارهای سمی
سیستم‌ها از تولید این گازها جلوگیری می‌کنند اگر کنترل گاز میسر نبود پیشنهاد می‌شود از یک هواکش برای خروج بخارهای خطرناک استفاده شود، وسیله مکنده گاز سمی بهتر است بر روی قالب نصب شود.
شارژ بیش از حد
بارگیری تا (حداکثر 15 درصد بیشتر از وزن قطعه) توصیه می‌شود. اما بیشتر از این میزان پس از تزریق موجب باقی ماندن پلاستیک ذوب شده در سیلندر و بالا رفتن فشار و دما خواهد شد.
در صورت بارگیری با فشار بالا، فشار داخل سیلندر هم افزایش می یابد و اگر نازل یا قالب به تمیز شدن نیاز داشته باشد، احتمال پاشیدن مواد و آسیب دیدن اپراتور دستگاه وجود دارد.
پس برای رعایت نکات ایمنی کار با دستگاه تزریق پلاستیک توجه داشته باشید که هنگام تمیز کردن یا تعمیر ماشین، موتور دستگاه را خاموش کنید و کلید اصلی را در وضعیت صفر قرار دهید تا هم از پاشیدن مواد و هم از قطع شدن دست و انگشتان جلوگیری شود.
![مقررات ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک]()
خطرات دستگاه اکسترودر
اکسترودرها دستگاهی هستند که که در قسمت‌های گوناگون صنعت پلاستیک و لاستیک‌سازی کاربرد دارند. در حقیقت می‌توان گفت دستگاهی به شکل ماردون یا مارپیچ است که با استفاده از نیروی حرارتی و حرکتی بسیار بالا، مواد گرانولی را به داخل دستگاه تزریق می کند و هنگام خروج مواد از دستگاه، فشار زیادی به آن وارد شده و محصول نهایی یه صورت نوار خمیری تولید می‌شود.
انواع اکسترودر
اصولا اکسترودر به دو دسته تک ماردون (مارپیچ) و دو ماردون (مارپیچ) تقسیم بندی می‌شوند:
![خطرات دستگاه اکسترودر]()
اکسترودر تک ماردون
یکی از روش هایی که با آن پلاستیک را شکل می دهند اکستروژن است و اکسترودر تک ماردون توانایی اکستروژن کردن مواد پلاستیکی را دارد ضمن اینکه در مصرف برق، انرژی و مواد صرفه جویی می کند و برای بازیافت مواد پلاستیکی با حجم کم نیز کاربرد دارد.
اجزا اصلی اکسترودر تک ماردون
-
سیستم خوراک
-
سیستم محرک
-
سیلندر
-
سیستم کنترل
-
و مجموعه قالب
اکسترودر دو ماردون
نوع دیگر اکسترودر است که به دوقلویی نیز معروف است. توانایی تولید این نوع از اکسترودر نسبت به نوع تک ماردون آن 3 برابربوده و ظرفیت تولید نسبتا زیاد محصولات در ساعت را دارد. در سالهای اخیر اکسترودر دو ماردون طرفداران زیادی پیدا کرده است.
مزایای اکسترودر دو ماردون
-
انعظاف پذیری بالایی نسبت به اکسترودر تک ماردون دارد.
-
با حرکت دستگاه به جلو یا عقب، فشار وارد شده به مخزن را کنترل می کنند.
-
برخلاف اکسترودر تک ماردون که باید دستگاه از مواد اولیه پر باشد تا به خوبی دستگاه عمل کند در اکسترود دو مادردون با هر میزان از مواد اولیه دستگاه کارایی مناسب را دارد.
کاربرد اکسترودر در دستگاه تزریق پلاستیک
-
انواع ورق و فیلم
-
پروفیل و میله
-
لوله
-
پوشش کابل و سیم
-
پوشش اکستروژن
-
آج تایر
-
درزگیر
خطرات دستگاه اکسترودر برای نیروی انسانی کمتر است اما برای خود دستگاه انواع خرابی ها در حین تولید و یا بعد از تولید محصولات پلاستیکی ممکن است ایجاد شود از جمله خرابی ماردون، سیلندر، موتور دستگاه، گیربکس، هیتر و سایر قطعات دستگاه.
برای جلوگیری از این خرابی‌ها پیشنهاد می‌شود یک اپراتور حرفه‌ای به طور مرتب دستگاه را چک کرده و از سلامت دستگاه اکسترودر اطمینان حاصل نماید.
چک لیست ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک
در فرآیند تولید قطعات پلاستیکی، نحوه کار کردن دستگاه‌ها و درست عمل کردن آن بسیار مهم است. کل خط تولید با از کار افتادن و خرابی قطعه کوچکی از دستگاه تزریق پلاستیک متوقف می‌شود و خسارت بسیار زیادی به فرد سرمایه‌گذار تحمیل می‌کند.
نگهداری و پیشگیری از وقوع خرابی بسیار کم هزینه تر از تعمیرات به هنگام خرابی دستگاه است. ماشین آلات همانند انسان پس از تحمل فشار مداوم نیاز به استراحت دارند تا بتوانند همیشه آماده به کار باشند بدین منظور با توجه به اصول ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک و رعایت مقررات از خسارات احتمالی پیشگیری کنید.
یکی از نکات ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک این است شخصی را جهت نگهداری و تعمیرات جزیی دستگاه تزریق پلاستیک استخدام کنید تا دستگاه را به طور مرتب چک کرده و ایرادات آن را فورا رفع نماید.
یک لیست شامل کارهایی که روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه باید انجام شود را در اختیارفرد مربوطه قرار دهید.
بهتر است خودتان نیز در دوره‌های آمورشی کارخانه‌های تهیه‌کننده دستگاه تزریق پلاستیک، شرکت کنید.
برای جلوگیری از خراب شدن دستگاه و ایجاد خسارات جانی و مالی برای سرمایه‌گذار بهتر است چک لیست ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک را تهیه کرده و بر اساس آن مرتبا به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه دستگاه را بررسی نمایید.
مراقبتهای روزانه از دستگاه تزریق پلاستیک
-
دستگاه تزریق پلاستیک تمیز شود.
-
دمای روغن کنترل شود.
-
توجه کنید صدای دستگاه معمولی باشد.
-
دقت کنید مواد برگشت و پس زدگی نداشته باشد.
-
دستگاه مرتبا روغن کاری شود.
مراقبتهای هفتگی دستگاه تزریق پلاستیک
-
جایگاه روغن کاری و فرایند خنک کننده‌های تابلوی برق چک شود.
-
روغن ریزی مدار دستگاه بررسی شود.
-
به روان بودن جک ها توجه داشته باشید.
مراقبتهای ماهانه از دستگاه تزریق پلاستیک
-
دستگاه را حتما گریس کاری کنید.
-
مرتبا عملکرد خنک کننده‌ها را بررسی نمایید.
-
به بوی سوختگی برق و کلیدهای اضطراری دقت شود چرا که هر گونه بوی سوختگی می تواند علامت خطر باشد.
مراقبتهای سالانه یا دو بار در سال از دستگاه تزریق پلاستیک
-
تعویض روغن و تمییز نمودن فیلتر دستگاه تزریق پلاستیک
-
بررسی سطح روغن هیدرولیک دستگاه
-
توجه به جایگاه قرار گرفتن قالب نسبت به گیره
سخن پایانی
در این مطلب به ذکر نکات ایمنی دستگاه تزریق پلاستیک پرداختیم. به طور کلی دستگاه‌های تزریق پلاستیک امکان تولید محصولات زیبا و کاربردی با استفاده مجدد و بازیافت قطعات پلاستیکی را فراهم کرده‌اند. این دستگاه‌ها اگرچه امروزه کاربرد بسیاری دارند، اما کار با آنها مستلزم رعایت دستورالعمل‌های ایمنی است. با به کارگیری این اصول می توان در کنار سودآوری بالا از خسارات احتمالی نیز پیشگیری کرد.